Jij ontbreekt aan mij – het naleven van Tonio: het grenzeloze verdriet van Mirjam Rotenstreich om haar overleden zoon

In haar boek Jij ontbreekt aan mij analyseert Mirjam Rotenstreich het grenzeloze verdriet om haar overleden zoon Tonio. Het schrijven en haar man Adri zijn de drijfveren om door te blijven gaan.

Jij ontbreekt aan mij – het naleven van Tonio

Op het omslag van Jij ontbreekt aan mij – het naleven van Tonio, het nieuwe boek van Mirjam Rotenstreich (1959), kijk je in de ogen van haar zoon Tonio. Links het oog van hem als kleine jongen, rechts dat van hem als jongvolwassene. Het is een bescheiden collage, maar de aanblik is toch overweldigend. Misschien omdat je weet dat er nooit een foto zal zijn van hem op latere leeftijd, want Tonio van der Heijden overleed op 23 mei 2010, kort voor zijn 22ste verjaardag, als gevolg van een ongeluk. De immense leegte die hij achterliet, is voor zijn ouders nog dagelijks een tergend pijnlijke realiteit. Zijn vader A.F.Th van der Heijden (Andri) schreef zijn geroemde requiemroman Tonio en laat zijn zoon 'terugkeren' in o.a. President Tsaar op Obama Beach.

Verdriet, Gemis en Leed

Zijn moeder Mirjam maakt in Jij ontbreek aan mij – het naleven van Tonio de balans op van dertien jaar ondraaglijk verdriet om haar zoon. De inhoud is, net als de omslag, indrukwekkend. Nergens sentimenteel, maar eerder afstandelijk analyserend kijkt ze naar alle facetten van het VGLT – Verdriet, Gemis en Leef om Tonio – waardoor het juist hard binnenkomt. Zo vraagt ze zich af waarom er geen woord is waarmee je de status van moeder van een overleden kind meteen duidt. Of ze zich eigenlijk nog wel moeder kan noemen. Of het verlies van een kind misschien minder zwaar is als er nog meer kinderen zijn.

En hoe het komt dat hevige pijn op zulke onverwachte momenten toeslaat. Ze stelt vragen en trekt hartverscheurende conclusies. Een ervan is dat de pijn om Tonio pas zal ophouden als zij er niet meer is. En dat ze niet dood wil, omdat Tonio dan ook ophoudt te bestaan. Als Elegance haar spreekt in haar huis in Amsterdam Zuid, praten we met een vrouw die, ondanks het nog altijd hevige verdriet, bij haar besluit blijft door te gaan met leven. Een schrijfster die blij is met het verschijnen van haar boek en zich verheugt op het werken aan haar volgende.

Het interview met Mirjam Rotenstreich lees je in de nieuwe Elegance. Nu in de winkel!

Tekst: Marion Florusse | Portret: Anne Claire de Breij