Romantische rebel

Ze verkocht bij leven meer boeken dan Virginia Woolf en wordt nog steeds geroemd om de tuinen die ze ontwierp voor Sissinghurst Castle in Kent. Maar bovenal kennen we Vita Sackville-West (1892-1962) als een vrijgevochten vrouw, die zich ontpopte tot dé romantische, vrije geest van haar tijd. 

Victoria ‘Vita’ Mary Sackville-West wordt 9 maart 1892 geboren op Knole House, een landgoed in het Britse graafschap Kent. Haar familie behoort tot de hoge Engelse adel en partijtjes op Buckingham Palace zijn voor hen de normaalste zaak van de wereld. Vita’s ouders kunnen haar niet de genegenheid geven waar ze zo’n behoefte aan heeft. Haar Britse vader is een man die weinig emoties toont en haar half-Spaanse moeder is nogal grillig. Eenzaam als ze is, projecteert Vita haar gevoelens op eerste liefde is de vier jaar oudere Rosamund Grosvenor, die in 1899 wordt uitgenodigd op Knole House om Vita gezelschap te houden wanneer haar vader dient in de Tweede Boerenoorlog. De twee brengen vanaf dat moment veel tijd samen door en Vita schrijft als tiener in haar dagboek: ‘Ik hou zoveel van Rosamund.’ Later hebben ze ook een geheime relatie maar die eindigt in 1913, wanneer Vita met biograaf en diplomaat Harold Nicolson trouwt. Dat hun liefde ernstig is bekoeld, blijkt ook wel uit de woorden die Vita in haar dagboek schrijft: ‘Rosamund is een soort teddybeer, maar ver- der een leeghoofd.’
Harold is, net als Vita, biseksueel – en beweerd wordt dat de twee na de geboorte van hun zoons Nigel en Benedict nooit meer de liefde hebben bedreven. Ze hebben een open huwelijk – wat voor die tijd heel ongewoon was – maar hun homoseksuele gevoelens passen niet binnen de conservatieve klasse waarin ze leven. Hun liefdesavonturen zullen pas vele jaren later naar buitenkomen, als hun zoon Nigel hun dagboeken in boekvorm uitbrengt. De affaires doen niets af aan de diepe verbondenheid die Vita en Harold met elkaar voelen; van een verstands- huwelijk is geen sprake.

Muze Virginia Woolf

Haar meest intense buitenechtelijke affaire heeft Vita met schrijfster Violet Trefusis (een oudtante van Camilla Parker Bowles), die ze ook uit haar kinderjaren kent. De twee gaan vanaf 1918 samen veel op reis, onder meer naar Frankrijk en Monte Carlo. Als ze uitgaan, verkleedt Vita zich als man en neemt ze een mannennaam aan. De twee beloven elkaar op een bepaald moment zelfs nooit meer een seksuele relatie met iemand anders aan te gaan, al houden ze zich daar allebei niet aan. Naar verluidt komt hun verhouding na drie jaar ten einde, maar Vita en Violet blijven ook de rest van hun leven innig met elkaar verbonden. Het maakt zelfs Harold jaloers. ‘Ik weet dat wanneer je in de armen van Violet belandt, je als een kwal verslaafd aan cocaïne bent’, schreef hij over hun relatie. Sowieso was Vita – slank, donkerharig, aantrekkelijk en uiterst charmant – een vrouw voor wie veel mannen én vrouwen vielen. Ze schijnt meerdere huwelijken te hebben geruïneerd en had zelfs een affaire met haar eigen schoonzus, Gwen St. Aubyn.
Een liefde die ook een belangrijke plek inneemt in het leven van Vita, is schrijfster Virginia Woolf. Vita wordt een van haar belangrijkste muzen en ze inspireert Woolf zelfs tot het schrijven van haar beroemde roman Orlando. Hun kennis- making vindt plaats bij een dinner party en voor Vita is het liefde op het eerste gezicht. ‘Ik aanbid Virginia Woolf en dat zou jij ook doen’, schrijft ze later in een brief aan haar echtgenoot Harold. ‘Je zou meteen vallen voor haar charme en persoonlijkheid. Mrs. Woolf is zo eenvoudig, maar straalt zoveel grootsheid uit.’ Andersom maakt hun ontmoeting ook bij Virginia Woolf iets los wat ze nooit eerder heeft gevoeld. Hoewel ze zich ook laatdunkend kan uitlaten over Vita – haar boeken noemt ze ‘keukenmeidenromannetjes’ – is ze tegelijkertijd zeer onder de indruk van Vita’s aristocratische achtergrond, intelligentie en schoonheid.
Wanneer Vita in december 1924 een paar dagen bij haar logeert, delen ze het bed. Later schrijft Virginia hierover aan haar zus, de kunstschilderes Vanessa Bell: ‘Jij zult nooit zwichten voor de charmes van je eigen sekse. Wat moet de wereld voor jou een dorre tuin zijn.’

Vita was een CHARMANTEvrouw voor wie veel MANNEN én VROUWEN vielen

Obsessie

Virginia Woolf is totaal geobsedeerd door de relatie die Vita heeft met Violet. Vita zoekt Violet weer vaker en vaker op, terwijl haar band met Virginia steeds platonischer wordt. Dit omdat zij niet in staat zou zijn tot fysieke liefde. ‘Jij houdt alleen met je hoofd en niet met je hart van mensen’, schreef Vita haar ooit. Virginia portretteert Violet in Orlando als de ontrouwe, Russische prinses Sascha ‘de vos met haar scherpe tanden’, waaruit haar jaloerse gevoelens meer dan duidelijk worden.
Op 28 maart 1941 pleegt Virginia Woolf zelfmoord door haar zakken te vullen met stenen en de rivier de Ouse nabij haar huis in te lopen. Haar echtgenoot, schrijver en uitgever Leonard Woolf, heeft altijd beweerd dat de spanning van de oorlog haar te veel is geworden. Maar het verhaal gaat dat de hernieuwde romance tussen Vita en Violet de trigger zou zijn geweest voor Virginia’s crisis, waar ze nooit meer uitkwam.
Vita hoort van zus Vanessa Bell en echtgenoot Leonard Woolf over de dood van Virginia. Ze is er kapot van en blijft zichzelf de rest van haar leven verwijten dat ze de zelfmoord niet heeft zien aankomen. Leonard Woolf laat in 1953 dagboekfragmenten van zijn overleden echtgenote uit- brengen onder de titel A writer’s diary, Vita is degene die de teksten redigeert. ‘Ik zou Virginia zo vreselijk graag terug hebben. Als ik haar dagboek lees, mis ik haar verschrikkelijk en krijg ik het idee dat ik iets had kunnen doen om haar tegen te houden’, zo schrijft ze.

vita2

Bohemien-lifestyle

The Bloomsbury Group, waarin Vita een steeds belangrijkere rol speelde, was een groep van gevestigde Britse schrijvers, kunstenaars, filosofen en intellectuelen die intensief met elkaar optrokken. Leonard Woolf, kunstcriticus Clive Bell (de man van Vanessa Bell, red.), schrijver E.M. Forster, biograaf Lytton Strachey en de kunstschilders Roger Fry en Duncan Grant behoorden tot de oprichters – ze kenden elkaar uit hun studententijd. Hun creatieve echtgenotes voegden zich al snel bij het eliteclubje, dat in die tijd nog geen grote naam was. Pas in het laatste kwart van de twintigste eeuw kreeg The Bloomsbury Group een cultstatus – de meeste leden leefden toen al niet meer. Zelf hebben ze altijd ontkend dat ze een genootschap waren, maar ze erkenden wel hun verbondenheid door hun geloof in het grote belang van de kunst. Vita raakte via Virginia betrokken bij het kunstgezelschap. De eerste jaren nog op de achtergrond, later als een van de belangrijkste gezichten. Sissinghurst Castle, een oude kasteelruïne in Kent die Vita en Harold in 1930 voor 12.000 pond kopen en opknappen, wordt naast het 18de-eeuwse Monk’s House van de Woolfs, een plek waar leden veelvuldig samenkomen. Vita voelt zich thuis bij deze club van vrije geesten, die net als zij ruim- denkend zijn als het om onderwerpen als (homo)seksualiteit, feminisme en pacifisme gaat. Ze voeren bevlogen discussies over kunst en politiek, schrijven samen boeken, maken schilderijen en leven hun bohemien-lifestyle. Affaires onderling zijn de normaalste zaak van de wereld. Zo had Vanessa Bell zowel een relatie met Roger Fry als met Duncan Grant.

VITA zocht haar TOEVLUCHT in schrijven, dichten en TUINIEREN 

Beroemde tuinen

Hoewel Vita als enige tweemaal de fameuze, literaire Hawthornden Prize wint – voor The land (1926) en haar Collected poems (1933) – worden haar boeken later meer dan eens afgedaan als ‘niet diepgaand genoeg voor literatuur’. Echte faam verwerft ze tijdens haar leven door haar beroemde tuinen op Sissinghurst Castle, die ze zelf ontwierp en liet aanleggen, en met haar columns over tuinieren in The Observer van 1946 tot 1961. De kasteeltuinen, waarin Vita haar liefde kwijt kan na het verliezen van haar geliefde Knole House, behoren anno 2018 nog steeds tot de bestbezochte tuinen van Engeland. De laatste jaren van haar leven leeft Vita terug- getrokken, omdat ze genoeg heeft van alle sociale verplichtingen.
In 1962 sterft ze op 70-jarige leeftijd aan maag- kanker, echtgenoot Harold overlijdt zes jaar later. Elf jaar na Vita’s dood brengt haar jongste zoon Nigel Nicolson de biografie Portrait of a Marriage uit. Hiervoor gebruikt hij dagboekteksten en brieven van zijn ouders. Met name Vita’s affaire met Violet Trefusis wordt tot in de diepste details uitgelicht. Het boek brengt veel sensatie teweeg en pas dan wordt voor de buitenwereld bekend wíe Vita Sackville-West werkelijk was: een vrije geest én ook een romantische rebel.

Laatste nieuws