5 vragen aan theatermaker Minou Bosma

Volgens de internationale rechten van het kind geldt een recht op 'optimale ontplooiing, groei en ontwikkeling'. Wat betekent dit voor de plichten van ouders? Bosma onderzoekt het met muziek, zang en veel humor. Een theatrale rechtszaak waarin het hartstochtelijk wordt gepleit en gezongen.

1. Hoe ontstond het idee voor de voorstelling?

'In 2016 begon ik met het ontwikkelen van het theater drieluik, Moeder-Vader-Kinderen. Familiestructuur hebben mijn grote fascinatie. Omdat de blauwdruk van wie je bent geworden voor het grootste gedeelte hier wordt gemaakt. Daar hebben we weinig over te zeggen gehad, maar het is heel bepalend voor ons leven. En na Moeder en Vader vond ik het tijd om de kinderen aan het woord te laten. Een kind is in een wip gemaakt en voor opvoeden heb je geen diploma's nodig. Ouders doen eigenlijk maar wat: ze imiteren wat ze van hun vaders, moeders en opvoeders hebben meegekregen of doen heel erg hun best om dat vooral niet te doen. Hoe dan ook: je wordt niet onschuldig geboren.'

2. Hoe zet je dat vervolgens om in een voorstelling?

'In de voorbereiding heb ik veel ouders en kinderen geïnterviewd. Ik heb weinig ouders gesproken die een helder antwoord hadden op de vraag: waarom wilde je nou eigenlijk kinderen? Van 'dat deed je gewoon', 'dat voelde zo' tot 'nooit over nagedacht' en 'leek me wel gezellig'. Dat waren de meeste antwoorden. Vervolgens blijkt het natuurlijk een pittig klusje, dat opvoeden, en het lijkt wel alsof mensen zich schamen voor hun onvermogen. Daar wordt niet meer over gesproken. Het blijft een gevoelig onderwerp. Waarom zeggen we niet tegen elkaar: Hoera. Ik heb geen idee. Help mij.'

Bekijk ook

Tamara de Lempicka: de diva van de art deco | Elegance

Ze presenteerde zichzelf als de diva van de kunstwereld. Het leven van art deco-schilderes Tamara de Lempicka (1898-1980) is al even veelbesproken als haar werk. 'Ik leef in de marge van de samenleving, waar de regels van het normale leven niet van toepassing zijn', aldus de flamboyante kunstenares.

3. Hoe staan we er inmiddels voor in Nederland, als je kijkt naar hoe het kind 'bescherming' krijgt?

'Nu komen kinderen in Nederland, als ze met een rechter in aanraking komen, altijd als 'schuldigen' in de zaak. Het zijn de boefjes, de rotjochies en -meisjes. Het kind krijgt vaak de straf die de ouder wellicht zou moeten krijgen. Er is de laatste jaren veel in beweging in de jeugdhulpverlening. Inmiddels zijn er bijvoorbeeld op sommige plekken in Nederland opvanghuizen voor ouders in plaats van dat het kind uit huis wordt geplaatst. Dat vind ik hoopgevend. Ook zijn er volgens mij bijna geen gesloten afdelingen meer. En er is een verplaatsing van aandacht naar het hele gezin in plaats van alleen het kind.'

4. Wat waren enkele verrassingen die je tegenkwam tijdens het maken?

'Het zijn altijd de moeders die meegaan naar de zittingen in de rechtbank. Ik heb geen enkele vader gezien. En dat er vaak een tweede kind wordt gemaakt na een crisis. Als in 'met deze lukt het wel?' Een rechter die ik sprak zei: "Eigenlijk zou op een geboortefelicitatie moeten staan: Gefeliciteerd met je kind. Gecondoleerd met het loslaten." Dat vond ik prachtig. Dat is het werkje wat vaak over het hoofd wordt gezien.'

5. Welke reacties over de twee stukken hiervoor, als onderdeel van het drieluik, hebben de meeste indruk op je gemaakt?

'Toch wel hoe mensen zich openen na afloop van de voorstelling. Ik merk dat er heel veel behoefte is om een eigen verhaal te delen. En dat het bevrijdend is om de schatkist van de schaamte te openen.'