‘Ik leefde in een emotionele winter’

‘Ik had nooit mijn boeken kunnen schrijven en de verhalen kunnen vertellen als ik dit leven niet had geleefd. Bijna al mijn boeken zijn een reflectie van wat er gebeurt in mijn leven op dat moment. Of iets dat eerder is voorgevallen dat ik nog moet onderzoeken of zelf moet leren begrijpen.Ik begon ooit met schrijven toen ik in ballingschap leefde in Venezuela. Ik was in mijn thuisland Chili werkzaam als journalist en werd na de moord op president Salvador Allende, mijn vaders neef, gedwongen mijn land te ontvluchten.Toen mijn opa op sterven lag kon ik niet terug naar huis om afscheid te nemen en dus besloot ik hem een brief te schrijven. Mijn grootvader was een groot verhalenverteller en ik wilde hem laten weten dat ik zijn verhalen en familie-anekdotes niet vergeten was. Daarmee wilde ik hem vooral vertellen: je kunt in vrede heengaan, want ik weet alles nog.Het eerste verhaal in de brief ging over mijn achtertante. Ik had alleen mijn opa’s herinneringen en verder maar weinig informatie, dus ik merkte al snel dat ik de gaten zelf invulde. Ik was geen brief meer aan het schrijven maar fictie. Toen besloot ik gewoon door te schrijven en alle namen te veranderen. Vanaf dat moment schreef ik in vrijheid.’

Het huis met de geesten‘Ik had nooit de hoop om gepubliceerd te worden. Ik bleef gewoon schrijven. Elke dag opnieuw. Tot ik 500 pagina’s had. Alles aan mijn keukentafel in het appartement in Caracas.Op goed geluk stuurde ik het boek naar een agent in Spanje. Niet lang daarna kreeg ik een telefoontje: ze wilde me wel vertegenwoordigen. ‘Maar’, zei ze erbij, ‘iedereen kan een goed eerste boek schrijven, want daarin gebruik je alles wat je weet en hebt meegemaakt. Het talent van een schrijver wordt pas bewezen met een goed tweede boek.’ Om dat te bewijzen ben ik direct weer aan de slag gegaan. En zo is het allemaal begonnen. Zonder het succes van mijn eerste roman, Het huis met de geesten, had ik geen schrijver kunnen zijn. Want de uit- gever wilde ook meteen de rechten voor mijn tweede boek.’

Typemachine in een kast‘Ik begon aan de keukentafel in Caracas. Maar schrijven kan ik overal. Mijn tweede boek schreef ik in een kast. Ik haalde mijn kleren weg, sloopte alle planken eruit en zette er mijn typemachine neer. Zo kon ik tenminste al mijn paperassen laten liggen, zonder dat ik iets kwijt zou raken. Bij mijn derde boek had ik een eigen kamer om te schrijven, omdat we in een groter huis woonden. Na mijn vorige scheiding ben ik een stuk kleiner gaan wonen. Ik ben heel benieuwd hoe dat bij mijn volgende boek gaat. Over twee weken trekt mijn nieuwe liefde bij me in, fantastisch natuurlijk, maar tijdens het schrijven eis ik absolute rust en stilte.’

Rouw‘Liefde is het grootste goed. Het was een wonder dat ik na mijn scheiding weer een liefde heb gevonden. Het was een moeilijke tijd: mijn huwelijk was kapot, mijn agent overleed, andere goede vrienden stierven en mijn hond Olivia ging in ook nog eens dood. Ik leefde letterlijk in een emotionele winter. Het was een lange periode van rouw. In die tijd kwam ik een quote van Albert Camus tegen: ‘In the midst of winter I finally found within me an invincible summer.’ En dat herinnerde me eraan dat ik andere winters had meegemaakt in mijn leven en dat er altijd weer een zomer komt aan het eind. De langste winter beleefde ik natuurlijk toen mijn dochter overleed, maar ook toen was ik in staat door te gaan en weer warmte, plezier en liefde te ervaren. De warmte van de zomer. Mijn laatste boek De winter voorbij is met deze emotie geschreven en daarin staat dit thema centraal. Het gaat over drie karakters die door een emotionele winter gaan en die door alles te riskeren en hun hart te openen solidariteit, vriendschap, passie en uiteindelijk liefde vinden, de uiteindelijke zomer.’

‘IK WILDE MIJN OPA LATEN WETEN DAT IK ZIJN FAMILIE-ANEKDOTES NIET VERGETEN WAS’

Nieuwe man‘Mijn nieuwe vriend is een advocaat uit Manhattan. Hij zat in de auto van New York naar Boston toen hij me op de radio hoorde praten. Vanaf dat moment stuurde hij mijn kantoor elke ochtend een mail. Meestal met een foto erbij van zijn cappuccino of iets in zijn auto. Vervolgens kreeg ik ook elke avond een mail waarin hij me welterusten wenste. Best wel gek. Toch merkte ik dat ik uitkeek naar zijn berichten. Ik raakte er zelfs zo verslaafd aan dat ik, zodra ik wakker werd, naar mijn telefoon rende om te kijken. Na vijf maanden moest ik voor werk in New York zijn en besloten we af te spreken. We hadden meteen een klik. Dit is precies een jaar geleden en nu gaan we samenwonen. Hij heeft zijn huis verkocht en al zijn spullen weggegeven en verhuist met een tas met kleren en zijn fiets naar Californië. Dat is toch fantastisch! Hij is 74 en ik 75. Mensen vragen me continu hoe het is om verliefd te zijn als je oud bent. Dan antwoord ik altijd: ‘Precies hetzelfde als wanneer je 17 bent met het enige verschil dat je iets van urgentie voelt.’ Je hebt namelijk geen tijd te verspillen. Ik vraag me natuurlijk af hoelang we gezond samen kunnen zijn. En dus moeten we elk moment echt vieren. Hij stuurt me trouwens nog steeds elke dag een bericht.’

Foto‘Ik haal mijn inspiratie uit alles: film, muziek, theater en films. Soms begint een verhaal bij het zien van een foto. Zo zag ik eens een foto in een Venezolaanse krant waarop een doodskist te zien was die tijdens een overstroming werd meegevoerd. In de kist zat een levend persoon die op die manier probeerde te ontkomen. Die scène is me altijd bijgebleven en kan zomaar ineens in een boek voorkomen.’

‘BIJNA AL MIJN BOEKEN ZIJN EEN REFLECTIE VAN MOMENTEN IN MIJN LEVEN’

8 januari‘Ik start altijd op 8 januari met schrijven. Dat is voor mij de perfecte datum. Het is winter. De vakanties en feestdagen zijn voorbij. En alle kinderen zijn weer naar school. Ik zorg dat mijn agenda helemaal leeg is na die datum. Voor die tijd doe ik al wel onderzoek naar een bepaalde periode of plek, een vaag idee waarvan ik denk dat het belangrijk kan zijn voor het boek. Schrijf ik bijvoorbeeld over Brooklyn, dan duik ik volledig in de geschiedenis van die wijk. Zo kwam ik erachter dat veel van de huizen vroeger in handen waren van de maffia. Al die studies geven me genoeg materiaal om te starten. Het verhaal en de karakters vormen zich pas op mijn scherm. Daarbij wacht ik niet op inspiratie, maar werk ik heel gedisciplineerd.Elke keer opnieuw ben ik zenuwachtig bij het starten van een nieuw boek. Ik schrijf al 35 jaar en heb inmiddels 23 boeken op mijn naam staan, maar toch twijfel ik steeds weer of het een succes wordt.’

Strak schema‘Ik heb structuur en discipline nodig, anders komt er niets uit mijn handen. Ik sta altijd vroeg op, doe mijn gymnastiek en ga dan met de hond wandelen voordat ik zes tot acht uur achter mijn computer kruip. Zo’n strak schema heb ik nodig, omdat mijn verhalen allesbehalve gestructureerd zijn. Ik ben continu aan het schrappen en veranderen. Ik heb weleens een cursus detective schrijven gevolgd. Als je zo’n boek schrijft, weet je van tevoren exact wat er gaat gebeuren; je plant de clous, verstopt het bewijs en je leidt de lezer af van de echte dader. Alles is geformuleerd. Ik deed precies het tegenovergestelde. Ik had niet één lijk, maar er bleven maar slachtoffers vallen. Halverwege het boek wist ik nog steeds niet wie de dader was.’

Lucia‘Het karakter in mijn nieuwe boek, Lucia, lijkt heel erg op mij, maar ook op vrienden van me uit Chili, die dezelfde militaire coup hebben meegemaakt. Ze is, net als ik, romantisch, bazig en impulsief. Ze denkt nooit twee keer na, maar gaat ergens meteen voor en is een echte flapuit. Daarbij schrijf ik - net als de hoofdpersoon in het boek - elke dag een brief aan mijn moeder en zij aan mij. Mijn moeder is 97 en nog hartstikke bij de pinken. Ze heeft zelfs geleerd om op een computer te werken. Elke brief print ik uit en bewaar ik in een archief op kantoor. Daar heb ik rijen dozen staan met brieven vol verhalen over ons leven. We schrijven elkaar over hele alledaagse dingen: over wat we gezien hebben op televisie, politieke ontwikkelingen, haar nieuwe verzorgers. Soms hebben we elkaar niets te vertellen, maar dan is de verbinding alleen al genoeg.’

Politiek‘Ik schrijf fictie en probeer absoluut geen boodschap in mijn boeken te verbergen. Politiek en sociaal werk doe ik via mijn foundation, The Isabel Allende Foundation, waarmee we immigranten en vluchtelingen helpen. Maar, ik schrijf wel over dingen die belangrijk voor me zijn. Zoals in dit laatste boek dat gaat over vluchtelingen uit Zuid-Amerika. Iedereen denkt dat ik dit boek heb geschreven als reactie op Trumps immigratiebeleid, maar het boek was al geschreven voor hij president werd. Bovendien speelt de vluchtelingencrisis overal. Helaas hoefde ik mijn personages niet te verzinnen, want ik ken honderden van die gevallen, waarbij de omstandigheden en gebeurtenissen niet anders zijn.’

Nieuw boek‘Ook dit jaar ben ik op 8 januari begonnen aan mijn nieuwe boek. Ik heb al een plaats en een locatie, maar over de rest kan ik nog niet zoveel zeggen.’