Jane Fonda over werklust, politiek en leeftijdsdiscriminatie

Ze zei Hollywood in de jaren 90 vaarwel, maar maakte vijftien jaar later een comeback. Een unicum in dat wereldje en Jane Fonda (80) denkt er niet aan om te stoppen. Haar nieuwste film is de komedie Book Club met Diane Keaton. Een gesprek over vriendschap, seksualiteit en politiek engagement.

Succesvol activiste, tweevoudig Oscarwinnaar in de seventies, fitnessgoeroe in de jaren 80 en een tomeloze inzet voor non-profitwerk in de jaren 90. Je zou zeggen dat Jane Fonda nu wel kan teren op haar vroegere inzet, maar daarvan wil ze absoluut niets weten. Ze maakte in 2005 een comeback (met Monster-in-law, de komedie met Jennifer Lopez), heeft een Netflix-serie (Grace and Frankie) en een nieuwe film. ‘Ik vind het fantastisch dat ik tachtig ben, nog steeds aan het werk kan zijn en nu een rol als Vivian in Book Club mag spelen’, vertelt Fonda. ‘Als je mij op mijn dertigste of veertigste had gezegd dat ik nu nog steeds bezig zou zijn, dan had ik je niet geloofd. Is dit mijn leven op deze leeftijd? Ik had je voor gek verklaard!’ In Jane Fonda’s nieuwste film Book Club speelt de Oscarwinnaar samen met Diane Keaton, Candice Bergen en Mary Steenburgen. Het wordt een viering van vriendschap en een vermakelijke komedie. De film gaat over een boekenclub die de opwindende bestseller Fifty shades of Grey gaat bespreken. Het gooit hun leven overhoop. Aangestoken door de meest levendige van het stel, Vivian (Fonda), worden de dames aangemoedigd om nieuwe romances aan te gaan en oude vlammen op te zoeken en zo hun leven weer ten volle te benutten. Een rol die naadloos bij Fonda past. Sinds haar film- en Broadway-debuut in de jaren 60 geldt Jane Fonda nog steeds als één van de meestgeliefde en drukke actrices.

Wat trok je aan in Book Club?
‘Weet je, als je een oudere vrouw bent in Hollywood, dan kom je niet snel een script tegen dat grappig en interessant is én multidimensionale karakters bevat. Dat was de belangrijkste reden waarom ik de film wilde doen. Daarnaast hoopte ik Mary Steenburgen, Diane Keaton en Candice Bergen beter te leren kennen. Boeiende vrouwen. En wat ik opvallend vond: met vier filmsterren was er niet één diva op de set. Een zeldzaamheid, haha!’

Deel je veel eigenschappen met het karakter Vivian?
‘Haha, nou haar karakter sprak mij aan. Ze is levendig en vurig. Ze is eigenaar van een hotel en heeft ’s middags seks met mannen waar ze verder niet zo veel mee heeft. Dat is grappig, maar het gaat dieper, want ze is eigenlijk bang om iets te voelen. Bang om haar hart te openen, iets dat ze nog nooit in haar leven heeft gedaan. Haar vrienden helpen haar om eindelijk die sprong te wagen.’

Waarom is het dat seks tussen ouderen zo weinig in films terugkomt?
‘Ik weet niet of dat in elk land zo is, maar in Amerika wel. We zijn heel puriteins. Eigenlijk vinden we seks überhaupt ongemakkelijk om over te praten. Daarbij hebben we enorm veel leeftijdsdiscriminatie hier, de cultus van de jeugd overheerst. Ik denk dat mensen bang zijn om na te denken over het feit dat hun ouders of grootouders misschien wel een
robuust seksleven hebben. Daar moeten we nu eens overheen stappen. Na een bepaalde leeftijd hoef je niet afgeschreven te worden.’

De film gaat over meer dan seksualiteit, in essentie gaat het over vriendschap tussen vrouwen.
‘Absoluut. Het is enorm belangrijk om nog vrienden te hebben als je ouder bent en niet geïsoleerd te raken, want we zijn nu eenmaal niet gemaakt om alleen te zijn. De film gaat inderdaad vooral over het vieren van vriendschap tussen vrouwen en solidariteit.’

Waarom is vriendschap tussen vrouwen zo belangrijk en anders dan die tussen mannen?
‘Door de millennia heen, is één ding voor mannen gelijk gebleven: niet emotioneel zijn, niet kwetsbaar zijn en niet huilen of om hulp vragen. Dat klopt uiteindelijk niet tussen je hart en je hoofd en dat heeft mannen ook geschaad. De meeste vrouwen hebben dat nooit gehad en groeien ermee op. We zijn niet te bang om huilend iemand op te bellen of ze even langs kan komen. Zelfs al zie je elkaar jaren niet. We gaan heel diep, zitten tegenover elkaar en kijken elkaar recht in de ogen. Bij mannen is het toch meer ‘naast elkaar’, ouwehoeren over auto’s en sport – niet over gevoel. Ik denk dat dit mede de reden is waarom vrouwen langer leven. Ik heb er ook een boek over geschreven (Prime Time uit 2011, red.). Dus ik heb er al langer over nagedacht.’ (lacht)

Welk moment uit de film is je het meest bij­gebleven?
‘De eerste scène die ik moest filmen was toen ik op een bed lag, compleet van de leg. Make-up overal, wimpers eraf en de dames moesten mij toen weer opknappen en me in mijn kleding hijsen. Toen de andere vrouwen mij zo zagen, was het ijs tussen ons direct gebroken, de vriendschap was er direct. Ik hoop dat ze voor altijd in mijn leven blijven.’

‘Vier filmsterren, maar niet één diva op de set: een zeldzaamheid’

Wat vind je het mooist aan werken op dit moment?
‘Dat ik überhaupt nog steeds aan het werk ben! Ik ben tachtig en mag nog steeds zoveel doen. Bizar als ik erover nadenk. Ik zei de business ruim 25 jaar geleden vaarwel en kwam toen terug op mijn 65ste. Ik knijp mijzelf nog elke dag in de arm.’

Was dat de beste beslissing ooit, om weer terug te komen?
‘De keuze voor die film met Jennifer Lopez (Monster-in- law, red.) was de enige strategische keuze ooit in mijn carrière. Ik dacht bij mijzelf: al die jonge mensen gaan sowieso naar de bios voor J.Lo. Maar mijn rol is beter en interessanter, dus zou het publiek mij ontdekken of herontdekken. En dat gebeurde.’

Ga je ooit weer met pensioen?
‘Nee.’

Waarom?
‘Omdat ik simpelweg teveel plezier heb. Wie dacht bijvoorbeeld dat Grace and Frankie op Netflix een hit zou zijn? Ik werk met een vrouw van wie ik hou – Lily Tomlin – en maak leuke films wanneer ik kan. En waarom met pensioen gaan? Ik ben nu tachtig en ik kan niet over tien jaar weer een comeback plannen. Er is iets van een limiet natuurlijk.’ (lacht) ‘Hoe hilarisch zou het zijn als ik over tien jaar nog steeds films maak. Je weet nooit, dat blijkt.’

Ben je nog politiek actief?
‘Zeker, wanneer ik kan. We zijn nu net klaar met Grace and Frankie en dan ga ik mij inzetten voor de tussentijdse verkiezingen hier in de VS. Eens kijken of we als Democraten het Congres kunnen terugpakken!’

Wat ga je doen?
‘Gisteren was ik in Bakersfield, Californië om van deur tot deur te gaan en mensen op te roepen om te gaan stemmen. Ik ben met ze gaan praten over hun recht om op te staan voor educatie, sociale zekerheid en meer van die dingen. Daarna ga ik naar Michigan, waar ik werk voor de organisatie ROC (Restaurant Opportunities Center), die campagne voert voor eerlijke lonen.’

Een pittige opgave, is de energie er altijd?
Ik probeer zo gezond mogelijk te leven en te slapen. slapen. Verder heb ik een zeer getalenteerd haar- en make-upteam! En de plastische chirurgie van tien jaar geleden helpt ook, haha… Maar een gezonde levensstijl en positieve levenshouding maken al het verschil.’

Wat voor advies zou je geven aan andere vrouwen om actief te blijven?
‘Geef niet op. Als je ouder wordt, dan veranderen er dingen in en aan je lichaam en dat kan moeilijk zijn. Dat moet je niet wegwuiven. Als ze ernstig zijn, is het een heel ander ding. Maar als ze te behappen zijn, laat die issues je dan niet definiëren. Dus geef niet op. Lees en informeer jezelf om bij te blijven. Wees nieuwsgierig, blijf niet alleen en probeer vrienden te maken.’

En je volgende project, een vervolg op Book Club?
‘Natuurlijk, ik doe mee! We zijn op dit moment trouwens bezig met een vervolg op 9 to 5 (uit 1980 met Dolly Parton en Lily Tomlin, red.). Ze zijn dat nu aan het schrijven.
Maar Book Club? Nou, op de laatste draaidag maakten we al een afspraak om met z’n allen uit eten te gaan. Dus graag, laat die sequel maar komen!’

Laatste nieuws