De rol van een onderwijsassistent is onmisbaar binnen het onderwijs. Ze ondersteunen leerkrachten, begeleiden leerlingen en spelen een belangrijke rol in het soepel laten verlopen van de dagelijkse activiteiten in de klas. Maar wat als je als onderwijsassistent verder wilt groeien? Dit artikel belicht de vele doorgroeimogelijkheden, opleidingen en praktische stappen die je kunt nemen om jouw carrière in het onderwijs een nieuwe dimensie te geven.
De huidige functie van de onderwijsassistent
Overweeg jij om te werken als onderwijsassistent? Dan werk je nauw samen met leerkrachten en leerlingen. Je ondersteunt in het lesgeven, helpt leerlingen met specifieke leerbehoeften en biedt een extra paar handen in een vaak drukke klasomgeving. Naast je praktische vaardigheden, zoals organisatorisch vermogen en communicatie, vraagt deze rol ook om pedagogische kennis en empathie.
Hoewel de functie uitdagend en bevredigend is, vragen veel onderwijsassistenten zich op een gegeven moment af: wat is de volgende stap? Gelukkig zijn er verschillende mogelijkheden om door te groeien en jezelf verder te ontwikkelen.
Mogelijke doorgroeirichtingen
1. Leraarondersteuner
Een logische eerste stap in je ontwikkeling is de functie van leraarondersteuner. Hierbij krijg je meer verantwoordelijkheden, zoals het zelfstandig begeleiden van groepen leerlingen en het ondersteunen van leerkrachten bij complexe taken. Om leraarondersteuner te worden, kun je een Associate Degree (Ad) volgen, zoals Pedagogisch Educatief Professional (PEP) of Didactisch Educatief Professional (DEP). Deze opleidingen duren twee jaar en bieden een mix van theorie en praktijk, gericht op verdieping van je vaardigheden.
2. Leerkracht
Veel onderwijsassistenten kiezen ervoor om uiteindelijk volledig bevoegd leerkracht te worden. Dit vraagt om een hbo-opleiding, zoals de Pabo (Pedagogische Academie voor het Basisonderwijs) voor het basisonderwijs, of een tweedegraads lerarenopleiding voor het voortgezet onderwijs. Hiermee krijg je de bevoegdheid om zelfstandig les te geven en verantwoordelijk te zijn voor een klas.
3. Specialisaties binnen het onderwijs
Wil je je richten op specifieke aspecten van het onderwijs? Dan zijn er specialisatiemogelijkheden, zoals remedial teacher, intern begeleider of zorgcoördinator. Deze functies vereisen aanvullende opleidingen, waarin je je bijvoorbeeld verdiept in leerlingbegeleiding of het bieden van extra zorg aan kinderen met speciale behoeften.
Opleidingsmogelijkheden en vereisten
Mbo-opleiding onderwijsassistent (niveau 4)
De meeste onderwijsassistenten starten met een mbo-opleiding op niveau 4. Dit is een uitstekende basis, maar biedt ook mogelijkheden om verder te leren.
Associate Degree programma's
Voor wie al als onderwijsassistent werkt, zijn Associate Degree (Ad)-programma’s een populaire keuze. Deze tweejarige opleidingen richten zich op verdieping en verbreding van je kennis, en zijn vaak flexibel opgezet, zodat je kunt blijven werken terwijl je studeert.
Hbo-opleidingen
Voor een volledige overstap naar het leerkrachterschap zijn hbo-opleidingen zoals de Pabo nodig. Deze opleiding duurt meestal vier jaar, maar kan in deeltijd korter zijn als je al relevante werkervaring hebt. Voor het voortgezet onderwijs kun je kiezen voor een tweedegraads lerarenopleiding, waarmee je bevoegd bent om bepaalde vakken te geven.
Praktische overwegingen bij doorgroei
Combineren van werk en studie
Veel onderwijsassistenten werken fulltime of parttime en volgen daarnaast een studie. Gelukkig zijn er steeds meer deeltijd- en duale trajecten beschikbaar, waarbij je werken en leren kunt combineren. Dit maakt het haalbaar om je carrière verder te ontwikkelen zonder dat je volledig hoeft te stoppen met werken.
Financiële aspecten
Studeren kost geld, maar er zijn vaak subsidies of tegemoetkomingen beschikbaar. Denk aan de lerarenbeurs, waarmee je een deel van je studie kunt financieren. Daarnaast bieden veel werkgevers opleidingsbudgetten aan of de mogelijkheid om studietijd op te nemen.
Erkenning van Eerder Verworven Competenties (EVC)
Als je al jaren ervaring hebt als onderwijsassistent, kun je mogelijk gebruikmaken van een EVC-traject. Dit houdt in dat je je eerdere werkervaring kunt laten erkennen, wat kan leiden tot vrijstellingen in een opleiding en een kortere studieduur.
Voorbeelden uit de praktijk
Veel onderwijsassistenten hebben succesvol de stap gezet naar een nieuwe functie. Zo vertelt Linda, een voormalig onderwijsassistent, hoe ze na een Ad PEP doorgroeide naar leraarondersteuner: "Ik wilde meer verantwoordelijkheden en mijn kennis verbreden. Dankzij de Ad-opleiding kreeg ik de kans om zelfstandiger te werken en mijn passie voor het onderwijs verder te ontwikkelen."
Anderen, zoals Peter, kozen voor een hbo-traject: "De overstap naar de Pabo was pittig, maar met de steun van mijn collega’s en de mogelijkheid om in deeltijd te studeren, heb ik mijn droom om leerkracht te worden waargemaakt."
De talrijke en diverse doorgroeimogelijkheden als onderwijsassistent
Als onderwijsassistent zijn de doorgroeimogelijkheden talrijk en divers. Of je nu kiest voor een rol als leraarondersteuner, volledig leerkracht wilt worden of een specialisatie ambieert, er zijn tal van opleidingen en trajecten die je hierbij ondersteunen. Met de juiste planning, inzet en ondersteuning kun je jouw carrière in het onderwijs naar een hoger niveau tillen en een nog grotere impact maken op het leven van je leerlingen. Durf jij de stap te zetten?
- Adobe Stock