/https%3A%2F%2Fs3.eu-central-1.amazonaws.com%2Fcontent-cdn.elegance.nl%2F2022%2F03%2FSchermafbeelding-2022-03-08-om-12.58.43.png)
Noodhulp- en ontwikkelingsorganisatie Dorcas is initiatiefnemer van het project Portraits of power. Een verzameling (foto)portretten van oudere vrouwen die leven in lage-inkomenslanden en conlictgebieden. Elegance deelt het verhaal van drie sterke vrouwen. Ze hebben het alledrie niet makkelijk, maar ondanks hun tegenslagen benaderen ze het leven met een lach. In dit artikel spreken we Jane (57) uit Tanzania.
Aids
In 1995 veranderde het leven van Jane totaal. Haar man overleed aan aids toen ze zwanger was van hun vierde kind. Tot die tijd had ze een goed leven, daarna veranderde alles. "Ik was getrouwd met een soldaat, we waren gezegend met prachtige, gezonde kinderen en woonden in een appartement op de militaire basis in Monduli. We hadden hoop en dromen, net als ieder ander stel." Pas kort na de begrafenis hoorde Jane dat haar man was overleden aan aids. Ze werd daarna zelf getest en de uitslag was positief. "Ik was er kapot van. Niemand wist in die tijd iets over hiv, de kennis die we hadden, bleek achteraf vaak niet te kloppen. Er waren wel veel geruchten, over mensen die werden buitengesloten van hun familie, van de maatschappij. Hiv-patiënten werden beschouwd als tijdbommen, die elk moment konden sterven. Antiretro-virale geneesmiddelen waren nog niet beschikbaar. Ik was weduwe, zwanger en ziek. Omdat mijn leven zo moeilijk was geworden, ging mijn gezondheid snel achteruit. Ik had geen geld en geen dak boven mijn hoofd, omdat ik het appartement moest verlaten. Maar ik was verantwoordelijk voor mijn drie kinderen en de vierde op komst. Ik ging toen terug naar mijn geboortestad, om bij mijn ouders te logeren."
Slechte conditie
"De geboorte van mijn vierde kind overleefde ik maar nét. Mijn conditie was slecht, ik kon amper borstvoeding geven. Mijn baby was ook erg zwak. Na drie maanden stopte ik met borstvoeding, omdat ik geen melk meer kon produceren en de baby al mijn energie opslokte. Ik kon niet meer. Mijn lijf leek ermee te stoppen, ik dacht dat ik ging sterven. Maar op den duur voelde ik me langzaamaan wat beter. Het leek een wonder. Ik kon weer kleine dingen in huis doen, mijn brood verdienen. Weken werden maanden en maanden werden jaren."
"Mijn enige hoop op financiële steun waren de werkuitkeringen van mijn man. Maar toen ik terugkwam op de militaire basis, bleek dat er geen geld meer was. De erfenis van mijn man was – tot de laatste cent – opgeëist door m’n schoonvader. Ik kreeg ook te horen dat hij de wettelijke voogd van m’n kinderen was, omdat iedereen ervan uitging dat ik was overleden. Ik was eerst totaal in shock en verward, daarna woedend. Op een hoorzitting verdedigde ik het recht op mijn kinderen, maar ik verloor. Dat begrijp ik nog steeds niet."
Sterke vrouw
"Na deze ramp wilde ik terugkeren naar het huis van mijn ouders, maar ik sprak met mijn hospita op de basis en ze zei: Je bent een sterke vrouw en je hebt veel meegemaakt. Als God eerder voor je gevochten heeft, zal hij dat nu zeker doen. Als je blijft, zal ik je helpen. Dus ik bleef en begon een nieuw hoofdstuk. Ik ging fruit en groenten verkopen op de markt. Mijn kinderen gingen terug naar school en ik startte met medicijnen. Een paar jaar later ging ik bij Uhai Centre werken, een organisatie die zorg biedt aan mensen met hiv en aids. Het was fijn om deel uit te maken van deze organisatie, maar daardoor wisten mensen ook dat ik deze vreselijke ziekte had. Zelfs mijn kinderen werden daardoor gepest en gediscrimineerd. Ik kon er niet meer tegen en verhuisde naar de andere kant van de stad. Dat voelde niet goed. Alsof ik voor mezelf wegliep. Ik besloot de realiteit onder ogen te zien. Ik had nou eenmaal aids en dat kon ik niet veranderen. Ik kon alleen het stigma bestrijden door mezelf aan de wereld te presenteren."
Nieuw reis
"Zo begon mijn nieuwe reis - ik gaf les aan andere hiv/aids-slachtoffers en probeerde hen te inspireren een beter leven voor zichzelf op te bouwen. Ik heb geen diploma’s, ging van school toen ik nog jong was. Maar dat is in de praktijk niet belangrijk. Mijn kennis over aids was genoeg om anderen te inspireren en hun leven wat beter of veiliger te maken. Toch kwam mijn boodschap niet altijd over. Ik werd vaak geconfronteerd met culturele en maatschappelijke weerstand. Veel mensen deden alsof de ziekte niet bestond, schaamden zich of waren gefrustreerd. Anderen dachten dat ik dingen verzon over aids, om mensen op het verkeerde been te zetten. Toch hield ik moed. Ik trachtte de uitdagingen te zien als lessen, als springplank om verder te gaan met mijn missie. Ik had nooit durven dromen dat ik zou zijn waar ik nu sta. De magere, ongeschoolde vrouw uit het verleden die zo vaak bijna stierf inspireert nu anderen. Je weet nooit hoe sterk je bent, totdat sterk zijn je enige optie is. Als weduwe, moeder en aids-slachtoffer had ik geen andere keuze dan sterk te zijn. Voor mezelf én voor mijn vier kinderen."
Hard gewerkt
"Ik verloor mijn eerstgeborene aan een motorongeluk een paar jaar geleden. Daar zal ik mezelf altijd de schuld van geven, ook al weet ik dat het niet zo is. Hij was de belangrijkste reden dat ik zo hard gewerkt heb. Mijn jongste is onlangs afgestudeerd, hij heeft een bachelordiploma in het onderwijs. Ik help nu met de opvoeding van mijn vier kleinkinderen. Ik zal ze met mijn leven beschermen.
Vroeger was ik een puinhoop, het voelde soms zo hopeloos, maar vandaag ben ik een trotse moeder, grootmoeder en ondernemer. Ik nam mijn nare situatie en veranderde die in kansen – mijn pijnlijke tranen werden omgezet in nuttige kennis."
Dorcas richt zich op duurzame verandering in het leven van mensen in nood. Bij armoede, uitsluiting en crisis worden mogelijkheden gecreëerd voor hen, zodat ze tot bloei kunnen komen. Dit doet Dorcas in veertien landen in Oost-Europa, het Midden- Oosten en Oost-Afrika.
Met Portraits of power laat Dorcas de kracht en waardigheid zien van oudere vrouwen, die leven in lage-inkomenslanden en conflict- gebieden. Deze vrouwen krijgen te maken met twee vormen van uitsluiting. Ze worden gezien als minderwaardig omdat ze vrouw zijn én als minder belangrijk of bekwaam omdat zij ouder zijn. Dit heeft gevolgen voor hun positie in de maatschappij. Hun stem wordt niet gehoord en zij hebben vaak geen sociaal vangnet of toegang tot basisvoorzieningen zoals medische zorg. Samen met duizenden vrijwilligers, zakelijke partners, donateurs en medewerkers vormt Dorcas een beweging waaraan iedereen op zijn eigen manier kan bijdragen. Wil jij deze organisatie ook steunen? Sponsor een granny en investeer in betere leefomstandigheden voor oudere vrouwen of steun Dorcas met een eenmalige bijdrage.
Tekst: Mercy JOhn Laizer, Aurelia Guzun, Eva Oueiss | Fotografie: Krystel Abboud, Nicu Binzari, Mercy John Laizer