/http%3A%2F%2Felegance.nl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2015%2F09%2FJulianne-Moore.jpg "Julianne Moore")
Ze werd bekend dankzij As the World Turns, maar inmiddels heeft Julianne Moore (54) zich ontpopt als serieus filmactrice en tientallen acteerprijzen op haar naam staan. Ze lijkt aanbeland op een hoogtepunt in haar carrière met haar awardwinnende hoofdrol in de film Still Alice. Een gesprek over acteren en het echte leven.
Vroeger haatte Julianne Moore haar sproeten. ‘Andere kinderen pestten me ermee omdat ze dachten dat het vuil was.’ Inmiddels is ze de beroemdste freckleface ter wereld: gelauwerd actrice, boegbeeld van L’Oréal Paris en schrijfster van een kinderboekenreeks over het meisje Freckleface Strawberry. In de aangrijpende film Still Alice speelt ze een hyperintelligente vrouw die worstelt met vroegtijdige alzheimer.
Al mensen gesproken die het wél droog hielden bij Still Alice? ‘Haha, nou, eerlijk gezegd: de meesten zijn erdoor geraakt. Daar ben ik natuurlijk heel blij om, vooral omdat het een oprecht verhaal is en geen doelbewuste tranentrekker.’
Veel mensen hebben ervaring met alzheimer in hun omgeving. Hoe reageren zij op de film? ‘Ik hoor allerlei opmerkelijke verhalen die míj weer enorm raken. De vrouw van een goede vriend heeft ook een familielid met alzheimer. Zij vertelde dat ze zich na het zien van de film ineens heel erg met haar verbonden voelde omdat ze voor het eerst iets begreep van wat zij doormaakte. Mijn ervaring is dat er een totaal verkeerd beeld bestaat van alzheimerpatiënten. Bijna iedereen denkt dat je eigen ik verdwijnt, terwijl uit alles wat ik heb gezien, gehoord en gelezen juist het tegenovergestelde bleek. Mensen veranderen door de ziekte, maar hun persoonlijkheid blijft behouden. Dat besef vind ik zelf buitengewoon ontroerend.’
Een van de regisseurs van Still Alice, Richard Glatzer, lijdt aan de ziekte ALS. Hoe was dat op de filmset? ‘ALS sloopt je lichaam en niet je geest, maar er is ook een gemeenschappelijke factor. Ondanks alles wat er met je lijf gebeurt, probeer je als ALS-patiënt zoveel mogelijk te blijven wie je was, net als Alice. Dus eigenlijk hadden we iemand op de set die zelf meemaakte wat we aan het filmen waren. Heel bijzonder. Fysiek waren de draaidagen behoorlijk uitputtend. We hadden maar drieënhalve week, geen verwarming, verschrikkelijk eten en moesten het doen met één wc… En dan was daar ook nog Richard, die niet meer kon praten en met ons communiceerde via zijn iPad. Maar hij wás er, elke dag. En hoe! Hij heeft ons allemaal waanzinnig geïnspireerd.’
Hoe heb je je voorbereid op deze rol? ‘Heel grondig vooral. Ik heb alles wat ik te pakken kon krijgen over dementie gezien en gelezen en ben via de Alzheimer Association in contact gebracht met een aantal vrouwen bij wie vroegtijdige alzheimer is vastgesteld. Aan de gesprekken met hen heb ik ongelofelijk veel gehad, net als aan mijn bezoeken aan een zorginstelling voor vrouwen met een gevorderde fase van dementie. Van tevoren had ik tegen de regisseurs gezegd dat ik alleen dingen wilde uitbeelden die ik met eigen ogen gezien had, en zo is het gelukkig ook gegaan. Één vrouw – Sandy Oltz – was pas 45 toen de diagnose werd gesteld. Met haar ben ik bevriend geraakt. Ze is langs geweest op de set toen we de speech van Alice gingen draaien, een cruciale scène. Dat was precies op haar vijftigste verjaardag, dus natuurlijk hebben we ook voor haar gezongen en samen taart gegeten.’
'Het verhaal van Alice maakte me niet bang of treurig, maar liet me juist beter beseffen hoe goed ik het heb en hoe waardevol dat is'
Still Alice raakt aan fundamentele menselijke angsten, zoals de angst voor geheugenverlies en voor de dood. Vond jij het niet eng om in de huid van Alice te kruipen? ‘Integendeel, eerlijk gezegd. Het verhaal van Alice maakte me niet bang of treurig, maar liet me juist beter beseffen hoe goed ik het heb en hoe waardevol dat is. Elke keer als ik thuiskwam, voelde ik plezier, liefde en hoop. Ik prees me gelukkig met een geweldige man en twee fantastische kinderen (regisseur Bart Freundlich, zoon Caleb van17 en dochter Liv van 14, red.), en bedacht hoe ik bofte dat ik deze film kon maken in de stad waar ik woon, New York dus, en ook nog eens met zulke razend creatieve mensen. In die zin was het een louterende ervaring.’
[gallery columns="2" link="file" size="large" ids="3665,3666"]
Een van de dochters van Alice wordt gespeeld door Kristen Stewart, bekend van de vampierfilmserie The Twilight Saga. Zij vertelde aan de pers dat ze haar vak op dezelfde manier benadert als jij en heel blij was toen ze dat ontdekte. Werd jij verrast door haar? ‘Veel mensen weten het niet, maar ik ken Kristen al sinds haar twaalfde. Op die leeftijd maakte ze namelijk een film met mijn echtgenoot en ik herinner me nog precies wat hij zei toen hij haar voor het eerst had gezien tijdens een auditie: ‘Dit is het meisje waarmee ik wil werken. Ze is buitengewoon getalenteerd, ik weet zeker dat ze een grote ster wordt.’ Ik wist dus precies hoe bijzonder ze was. Al verraste ze me toch nog door het enorme reservoir aan emoties dat ze binnen handbereik heeft. Terwijl ze pas 24 is! Net als ik heeft ze ook het vermogen om zichzelf te observeren in een rol en er tegelijkertijd compleet in te verdwijnen. Als ik een scène met haar deed, zag ik regelmatig haar ogen vonken en het bloed naar haar wangen kruipen, zo leefde ze zich in. Echt prachtig vond ik dat.’
Kristen brak door met een wereldwijde bioscoophit, terwijl jij langzaam maar zeker bent doorgegroeid naar het grotere werk. Zie je dat als een voordeel? ‘Wie zal het zeggen? Ik bewaar goede herinneringen aan alles wat ik heb gedaan, dus blijkbaar paste deze manier bij mij. Maar volgens mij draait het altijd om hard werken, je ene voet voor je andere zetten en plezier hebben in wat je doet. Dan krijg je vanzelf de kans om te groeien. Tegen de jonge actrices van nu zou ik dan ook willen zeggen: ‘Ontspan. Als het erin zit, komt het er echt wel uit.’’
'Als je vijftig bent, zul je nooit meer vijftig worden, dus geniet ervan'
Heb je ook nog een boodschap voor vrouwen boven de vijftig? ‘Die komt een beetje op hetzelfde neer: ‘Relax, en zie je leeftijd als een gegeven.’ Als je vijftig bent, zul je nooit meer vijftig worden, dus geniet ervan. Je kunt je wel gaan zitten verbijten omdat je liever jonger was, maar dan glipt er een heel levensjaar door je vingers en ben je 51 voordat je het weet.’
Jij gebruikt je tijd in elk geval goed. Met Still Alice heb je een regen van nominaties en prijzen over je heen gekregen. Hoe voelt dat? ‘Erkenning is altijd leuk. Bij de uitreiking van de Golden Globes zei Kevin Spacey dat acteurs altijd streven naar beter, en zo ervaar ik het ook. Als mensen dat opmerken, is dat fijn. Het hoeft ook niet meteen een gigantische prijs te zijn. Twee jaar geleden stond ik samen met Nathan Lane – een vriend van mij – op de set van de film The English Teacher toen iemand me een heel aardig en waarderend mailtje stuurde. Dat gaf zo’n warm gevoel. Ik zei meteen tegen Nathan dat ik ineens wist waarom ik acteer: ik snak naar complimenten. Net als de meeste mensen, waarschijnlijk. Ze maken dat je nog harder en geïnspireerder werkt.’
De beste films van Julianne Moore volgens Elegance
Schuw, wanhopig, egocentrisch tot op het bot of op het randje van knettergek – Julianne Moore, geboren op 3 december 1960 als Julie Anne Smith, bewees de afgelopen 31 jaar dat ze álles kan spelen. Ze acteerde in grote commerciële films, zoals The Lost World: Jurassic Park en The Hunger Games. Af en toe in een draak: Hannibal bijvoorbeeld. Maar het best komt haar talent tot zijn recht in het arthouse-genre.
Dit is de Elegance-selectie van haar allerbeste films.
Boogie Nights (1995) Kleurrijk drama tegen de achtergrond van de porno-industrie met Moore als getroebleerde pornoster die zich ontfermt over debutant Mark Wahlberg. ‘Voor mij is Boogie Nights een Amerikaanse tragedie over de enorme drang die mensen voelen om tot elke prijs een ster te worden.’
Magnolia (1999) Heftige mozaïekfilm over verlies, verdriet en verzoening met Moore als de hysterisch schuldbewuste ex-vrouw van een man die op sterven ligt. ‘Huilscènes, zoals in deze film, vind ik verschrikkelijk om te doen. Maar soms hoort het gewoon bij waar mijn personage op dat moment doorheen gaat. Dat vind ik wel weer leuk: al die verschillende emoties die ik kan laten zien in een film.’
Far from Heaven (2002) Prachtig vormgegeven jarenvijftigfilm met Moore als Cathy die ontdekt dat haar echtgenoot homoseksueel is en zelf gevoelens koestert voor de zwarte tuinman, allebei not done in die tijd. ‘Mensen vroegen me of het niet zwaar was om Cathy te spelen, maar ik vond haar wonderbaarlijk optimistisch en positief. Ze denkt dat ze de wereld kan veranderen door de manier waarop ze ernaar kijkt. Dat beviel me wel.’
The Hours (2002) Wrang drieluik over drie suïcidalen in drie verschillende tijdperken, onder wie de schrijfster Virginia Woolf (Nicole Kidman) en Laura, een huisvrouw uit de jaren vijftig (Moore). ‘Laura is het tegendeel van Cathy. Ze sluit zich af voor de wereld en vlucht weg in Woolfs roman Mrs. Dalloway. Eigenlijk wil ze in het boek zijn. Dat vond ik veel lastiger om te spelen.’
A Single Man (2009) Gestileerde jarenzestigfilm met Moore als alcoholverslaafde, beste vriendin van een man die de dood van zijn vriend niet kan verwerken. ‘Het fijne was dat ik door Tom (regisseur en modeontwerper Tom Ford, red.) nu eens niet op een seksuele manier werd gefilmd. Het erotische accent lag eerder op mannenbillen. Een totaal nieuwe ervaring.’
The Kids Are All Right (2010) Lichtvoetig drama over een lesbische relatie met kinderen, die bedreigd wordt als een van de twee vrouwen (Moore) vreemdgaat met de spermadonor. ‘In mijn eigen omgeving zijn genoeg kinderen met twee moeders of twee vaders. Dit is dus geen politieke film, maar vooral een film over wat het betekent om een langdurige relatie te hebben en samen kinderen op te voeden.’
Meer interviews met internationale stijliconen – zoals Bianca Jagger – lees je hier.