Ik acteerde als kind al, in de tuin van mijn ouderlijk huis. Achter in die tuin was een verwilderd gedeelte met allemaal bomen. Mijn twee zusjes en ik hadden daar een boomhut gebouwd en daar speelden we verhalen na die wel zelf verzonnen. Dat stuk tuin was een afgesloten, magische wereld waarin alles mogelijk was. Het kon een jungle zijn of een kasteeltuin – alles wat je maar wilde. In de zomer wilde ik daar slapen. Later zaagde mijn vader die bomen om. Maar de zomers dat die bomen er nog stonden, waren de leukste. Ik was een introvert meisje dat het liefst onzichtbaar door het leven ging. Maar toen ik op mijn achtste de hoofdrol speelde in het schooltoneel, merkte ik dat ik me thuis voelde op het toneel. Door te acteren kon ik allerlei emoties uiten zonder dat ik er persoonlijk op werd aangesproken. Mensen observeren was iets wat ik graag deed. En als ik acteerde kon ik alles wat ik had gezien gebruiken in een personage. Ik ben iemand die nieuwsgierig is naar hoe mensen in elkaar steken. Ik wil ze begrijpen. En mijn methode om mensen te doorgronden is acteren.’
Vrijheid
‘Ik kom uit een klein Brabants dorp. Ik had een beschermde jeugd met liefhebbende ouders, maar het was wel een gesloten wereld. Terwijl ik zo nieuwsgierig was en zo graag wilde weten wat er achter de luiken zat. In mijn jeugd heb ik altijd naar vrijheid gezocht, er huisde een anarchist in me. Ik was constant buiten. Op de middelbare school spijbelde ik vaak, dan doolde ik hele dagen rond door Eindhoven. Mijn huiswerk maakte ik liever op terrasjes. Toen ik veertien was, werd ik gescout door een modellenbureau. Ik werd aangesproken op de roltrap van de Bijenkorf in Eindhoven. Dat modellenwerk brak langzaam mijn schulp open. Ik kwam in die wereld veel extreme, intrigerende mensen tegen, die heel aanwezig waren. Dat gaf mij het vertrouwen dat ik die vrijheid waar ik naar hunkerde ook mocht pakken. Door het modellenwerk leerde ik ook wat ik wel en niet wilde. Ik was vooral goed op de catwalk. Tijdens een haute-coutureshow in Parijs moest ik als een Kate Bush-achtige figuur de catwalk op kruipen. Dat vond ik leuk. Ik ben niet verder gegaan met modellenwerk, omdat ik naar de toneelschool wilde. Dat wist ik al van jongs af aan.’
Succes
‘Succes vind ik een gevaarlijk woord. Het heeft te maken met hoeveel punten je scoort. Voor mij betekent succes vooral dat ik de kans krijg om mooie rollen te spelen. Ik ben net terug uit Italië en Oostenrijk, waar ik drie maanden heb gewerkt met de Italiaanse filmregisseur Giuseppe Tornatore. GeoffreyRush, die de hoofdrol speelt in de film, had via het film-festival in Berlijn materiaal van mij gezien en tegen Tornatore gezegd dat hij mij als tegenspeelster wilde. Dat was verbijsterend, dat een acteur als Geoffrey Rush, die ik al mijn hele leven bewonder, mij wilde hebben. Ze hadden voor deze film een kameleonachtige actrice nodig die veel verschillende vrouwen in één persoon kon verenigen. Het was onwerkelijk om te horen dat ze dat in mij zagen. Met Rush spelen was hemels. Hij is een gul mens, hij speelt samen met je, hij staat open. Hij is altijd gefocust, geeft geweldig tegenspel en weet het allemaal ook weer te relativeren. We gingen vaak samen eten, gezellig met een wijntje erbij, en dan hadden we het alleen maar over onze scènes. Ik kan me niets heerlijkers voorstellen. Natuurlijk voelde ik me ook onzeker. Dat is de basis van het werk van een acteur. Bij elke rol begin ik opnieuw. Ik breek mezelf af en bouw mezelf weer op als mijn personage. Ik vraag me altijd af: zit ik wel goed? Maar de liefde voor mijn vak helpt me erdoorheen. En de liefde voor de persoon die ik speel. Want uiteindelijk gaat het niet over mij, maar over wat ik wil vertellen.’
Leermeester
‘Na de toneelschool speelde ik een rol in Duska van Jos Stelling en door hem kwam ik in aanraking met wat cinema kan zijn. Door hem leerde ik dat je als filmacteur samenwerkt met de techniek, hoe je speelt met de camera en het licht. Ik heb nu weer met Jos Stelling samengewerkt in zijn nieuwe film Het meisje en de dood, een liefdesdrama dat helemaal is opgenomen in een vervallen landhuis in Oost-Duitsland. Daar heb ik drie maanden gezeten. Jos is een leraar voor me, in de film en ook in het leven. We praten over alles, over liefdesproblemen, familiedingen, het leven en de dood. Hij zegt dat ik een actrice ben die, als het ene probleem is opgelost, meteen overgaat op het oplossen van het volgende. Het is waar: ik kan moeilijk rust vinden in mijn werk. Ik ben heel gedisciplineerd. Maanden van tevoren ben ik al bezig met een rol, zodat die in mijn lichaam gaat zitten. Zo hoef ik de scènes, als ik uiteindelijk voor de camera sta, niet te spelen, maar kan ik ze laten gebeuren.’
Relatie
‘Ik ben een Einzelgänger. Ik ben graag alleen op reis en loop bij voorkeur alleen over straat. Dan zie ik meer, want er is niet zo veel ruis als je alleen bent. Ik ben niet makkelijk in een relatie, ik ben erg gewend mijn eigen gang te gaan. En ik ben veel weg voor mijn werk. Ik ben een eeuwige bag lady, het gaat maar niet over. Of ik ben er wel, maar ik zit met mijn hoofd ergens anders. Dan zegt mijn vriend: “Je bent er weer niet bij.” Mijn vriend is cameraman, ik heb hem op de filmacademie ontmoet. Dat we al zeven jaar bij elkaar zijn komt doordat hij me vrij laat. En doordat hij zelf ook graag alleen is. We wonen niet samen, al ben ik vaak bij hem. Maar als ik lang bij hem ben, kan ik me wel eens beklemd gaan voelen. Mijn vriend wil graag kinderen, maar ik weet het iet. Het lijkt me mooi, zo’n klein wezentje waarin je van alles herkent en dat toch een eigen persoon is. Maar met het leven dat ik leid, zou het op dit moment moeilijk te combineren zijn.'
‘Mijn methode om mensen te doorgronden is acteren’
Elegantie
‘Ik hou van pure vormen en mooie stoffen, maar in het dagelijks leven draag ik graag iets wat lekker zit. Tijdens premières pak ik uit, ook omdat ik het jammer vind dat dat te weinig wordt gedaan in Nederland. Ik hou van de stijl van Vanessa Paradis en Françoise Hardy – elegant, en tegelijkertijd een beetje bohémien. Ik heb ook bewondering voor de pure chic van Tilda Swinton. Op premièrefeesten draag ik graag ontwerpen van Jan Taminiau en Claes Iversen. Ik vind het leuk om iets te dragen dat expressief is en tegelijkertijd te laten zien wat Nederlandse mode-ontwerpers maken. Jos Stelling heeft wel eens over mij gezegd dat ik iets van Greta Garbo heb, iets ongenaakbaars. Ik hoop niet dat mensen daardoor denken dat ik een ijskoningin ben, want ik ben juist het tegenovergestelde. Ik wil het publiek de tijd en de ruimte geven om naar het gezicht van het personage te kijken dat ik verbeeld. Misschien is dat wel de Garbo-blik.’
Meer inspirerende verhalen? Klik hier.