Nog een paar dagen en dan is het zover: Kerstmis. Deze dagen staan in veel families in het teken van veel eten en drinken, maar vooral gezelligheid. Toch kunnen die rumoerige gesprekken tijdens het kerstdiner voor slechthorenden behoorlijk eenzaam zijn. Zo krijgt iemand die last heeft van gehoorverlies soms maar weinig van het gesprek mee. Heb jij het vermoeden dat een geliefde last heeft van gehoorverlies? Zo hielp collega Christel haar vader om te gaan met zijn gehoorverlies.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Specsavers.
Ouder worden
“Hoewel mijn ouders inmiddels de zestig zijn gepasseerd, stond ik er nooit bij stil dat ze ook écht ouder worden. Zo begint mijn moeder wat lichamelijke kwaaltjes te krijgen en kampt mijn vader met gehoorverlies. Hoewel mijn moeder inmiddels regelmatig naar een fysiotherapeut gaat, had mijn vader nog geen stappen ondernomen om met zijn gehoorverlies om te gaan.”
“Mijn vaders gehoor is behoorlijk achteruitgegaan, waardoor hij gesprekken met meer dan twee mensen amper kan volgen. Iets wat ik heel verdrietig voor hem vind. Zo was hij eerder altijd iemand die lange gesprekken met mensen kon voeren, maar neemt hij nu amper deel in een gesprek, omdat hij simpelweg niet goed kan horen wat er wordt gezegd.”
Kerstmis
“Aankomende kerst zit onze familie voor het eerst compleet aan het kerstdiner. Ik weet nu al dat we veel bij te praten hebben, en dat gesprekken door elkaar zullen lopen. Hoewel ik daar zelf geen moeite mee heb, maak ik me zorgen om mijn vader. Dat hij gesprekken niet kan volgen, is best eenzaam. Omdat ik mijn vader ook een fijne kerst gun, vroeg ik Specsavers om tips om mijn vader te helpen met zijn gehoorverlies.”
Gehoorverlies
Wist je dat maar liefst 1,3 miljoen Nederlanders te maken hebben met matig tot ernstig gehoorverlies? Soms verloopt het gehoorverlies zo geleidelijk dat een slechthorende onbewust zijn bezigheden aanpast en niet eens doorheeft hoeveel hij of zij van de omgeving mist. Daarbij komt ook nog eens dat een deel van de slechthorenden geen hoortoestel draagt, en dat is enorm zonde.
“Vaak kan gehoorverlies goed verholpen worden met de juiste apparatuur en kan daarmee ook eenzaamheid voorkomen worden”, vertelt Anne Venneri, audicien bij Specsavers. “Echter, de slechthorende zelf neemt vaak niet tijdig actie omdat de drempel te hoog of de schaamte te groot is. Daarom speelt de omgeving zo’n essentiële rol in het vroegtijdig signaleren van het probleem en vervolgens het gesprek aan te gaan”, vervolgt Anne.
Signaleren van gehoorverlies
“Mijn vader zegt steeds vaker: ‘Hè’ of ‘Ik versta het niet’, en wil altijd aan dezelfde kant zitten als ik met hem wil praten. Anne vertelt me dat dit tekenen zijn van gehoorverlies.”
Het signaleren van gehoorverlies is bij iedereen anders. Zo zijn er nog meer tekenen hoe je gehoorverlies kunt signaleren:
- Het volume van de tv, radio en telefoon worden steeds luider;
- Slechthorenden worden vaak stiller in grotere groepen. Door veel omgevingsgeluid kunnen mensen met beginnend gehoorverlies de weg kwijtraken in het gesprek;
- Telefoongesprekken verlopen lastig, omdat hier veel ruis bij komt kijken. Een slechthorende kan hier niet goed mee omgaan.
- Er wordt niet gereageerd op de deurbel;
- Je gesprekspartner begint te luisteren met een frons. Bij beginnende slechthorendheid moet je gesprekspartner extra moeite doen om je te verstaan en daarbij kan diegene gaan fronsen.
Het gesprek voeren
“Hoewel mijn vader doorhad dat hij kampte met gehoorverlies, liet hij het daarbij. Ik ging daarom onlangs met hem het gesprek over zijn slechthorendheid aan, om hem zo aan te sporen om hulp te zoeken. Ik vond dat best spannend om te doen.”
Het voeren van een gesprek over gehoorverlies van een geliefde kan behoorlijk lastig zijn. Daarom een paar andere tips op een rijtje om het gesprek te voeren:
- Voer het gesprek in een veilige, comfortabele, rustige omgeving;
- Spreek vanuit je gevoel en stel je kwetsbaar op, zo creëer je meer verbinding en zal de ander sneller zijn/haar moeilijkheden blootleggen;
- Begin het gesprek vanuit iets dat je is opgevallen. Bijvoorbeeld: ‘Je bent de laatste tijd wat stil in gezelschap met anderen’;
- Voel aan of je door kunt vragen;
- Wees een actieve luisteraar in plaats van een zender in het gesprek (luisteren kost een slechthorende veel energie);
- Zorg ervoor dat jij niet degene bent die vertelt waar de schoen wringt, maar dat je naaste zich dit realiseert;
- Bespreek het belang van het aanpakken van gehoorverlies en focus op de positieve gevolgen van bijvoorbeeld een hoortoestel;
- Bereid jezelf ook voor op het gesprek, want je kunt verwachten dat de slechthorende het probleem niet erkent;
- Laat weten dat er veel ontwikkelingen zijn in gehoortechnologie en dat hoortoestellen vandaag de dag kleiner, betaalbaarder en nauwelijks zichtbaar zijn;
- Wees erop voorbereid dat je weerstand of erkenning kunt ondervinden tijdens het gesprek. Soms heeft iemand meerdere gesprekken nodig om te erkennen dat hij of zij kampt met gehoorverlies.
Een hoortest doen
“Mijn vader erkende het feit dat hij kampt met gehoorverlies. Een paar weken geleden is hij samen met mijn moeder naar een audicien gegaan voor een gehoortest. Binnenkort ontvangt hij zijn gehoorapparaat.”
Vind je naaste het nog te spannend om naar een audicien te gaan? Een online hoortest kan ook een goede eerste stap zijn. Binnen een paar minuten weet iemand hoe het is gesteld met zijn of haar gehoor. Een uitgebreide gehoortest is een tweede stap. Deze kun je bij Specsavers gratis en geheel verblijvend doen.
Beeld: iStock
